کتاب هفتاد و دومین غواص

خاطرات جانباز کریم مطهری فرمانده گردان غواصی جعفر طیارِ همدان

روایت کریم مطهری از دوران کودکی‌اش تا پیروزی انقلاب و آغاز جنگ و حضور جانانه و عاشقانه در هم‌جواری نیمۀ گمشده‌اش علی چیت‌سازیان تا رزم‌های آبی از شامگاه ۴دی‌ماه۱۳۶۵ در منطقۀ عملیاتی کربلای۴٫ این اثر متقن‌ترین و کامل‌ترین روایتی است که از عملیات کربلای۴ به رشتۀ تحریر درآمده و می‌تواند پاسخ خیلی شبهات و همچنین ناگفته‌هایی از این عملیات باشد.

ازجمله آثار نویسنده می‌توان به خداحافظ سالار، غواص‌ها بوی نعنا می‌دهند، دهلیز انتظار و… اشاره کرد.

بخشی از کتاب هفتاد و دومین غواص

«من بچۀ سرگذرم!» این جمله را وقتی در دهۀ چهل به کسی در همدان می‌گفتی، طرف مقابل خودش را جمع‌وجور می‌کرد و می‌فهمید که نمی‌شود سربه‌سر این «بچه» گذاشت.

«بچۀ سرگذر» یعنی کسی که تا چشم باز کرده، توی محله، دعوا و یقه‌گیری دیده و گوشش پُر از عربده‌هاست؛ عربدۀ جاهل‌ها و لات‌هایی که سرشان درد می‌کرد برای دردسر.

اگر کسی می‌خواست برای کسی شاخ‌وشانه بکشد، می‌گفت: «اگه جیگر داری بیا سرگذر!» چون سرگذر، معرکۀ آدم‌های تیغ‌دار بود. حتی داش‌مشتی‌ها که می‌خواستند عرض‌اندام کنند، حتماً گذرشان به سرگذر می‌افتاد و قمه‌کش‌هایی که می‌خواستند خودشان را به رخ دیگران بکشند، اول می‌رفتند بالای شهر و خیابان بوعلی و حسابی مست می‌کردند و بعد می‌آمدند سرگذر، و به اصطلاح خودشان «نفس‌کش» می‌طلبیدند. حتی برای اینکه بگویند ما خیلی گُنده‌ایم، شاه و فرح و خانوادۀ دربار را یکی‌یکی به اسم، فحش می‌دادند. پاسبان‌ها هم چندان جرئت نداشتند که سرگذر آفتابی شوند.